Εργατικό ατύχημα είναι εκείνο που συμβαίνει στον εργαζόμενο κατά την εκτέλεση της εργασίας του ή εξ αφορμής της εργασίας του και οφείλεται σε απότομο και βίαιο γεγονός, εφόσον αυτό προκάλεσε στον εργαζόμενο ανικανότητα να εργαστεί πάνω από 4 ημέρες ή θάνατο.
Δεν θεωρείται εργατικό ατύχημα, σύμφωνα με τις αποφάσεις των δικαστηρίων, η σωματική βλάβη που υφίσταται ο εργαζόμενος υπό κανονικές συνθήκες εργασίας (π.χ. από έμφραγμα). Μπορεί, όμως να θεωρηθεί εργατικό ατύχημα η σωματική βλάβη που οφείλεται σε υπερβολική προσπάθεια κατά την εκτέλεση της εργασίας.
Επίσης, δεν θεωρείται εργατικό ατύχημα η επαγγελματική νόσος, δηλαδή η ασθένεια που μπορεί να προσβάλει τον εργαζόμενο υπό κανονικές συνθήκες λόγω της φύσης της εργασίας, εκτός εάν ο εργοδότης έμαθε για την ασθένεια και, παρά ταύτα, συνέχισε ν’ απασχολεί τον εργαζόμενο υπό τις ίδιες συνθήκες.
Σημαίνει πως το ατύχημα θεωρείται εργατικό ακόμη και αν συμβεί σε άλλον χρόνο ή τόπο πέραν αυτού της εργασίας, αρκεί το συμβάν που το προκάλεσε να συνδέεται με την εργασία, έστω και έμμεσα, όπως π.χ. ο τραυματισμός εργαζόμενου κατόπιν απόπειρας αυτοκτονίας συνεπεία εκφοβιστικής συμπεριφοράς του εργοδότη.
Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον εργοδότη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αντίστοιχο δικαίωμα έχει και η οικογένεια του εργαζόμενου, σε περίπτωση θανάτου του, μπορούν, δηλαδή να ζητήσουν οι συγγενείς χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης.
Προϋπόθεση για τη διεκδίκηση χρηματικής ικανοποίησης είναι να υπάρχει πταίσμα είτε του ίδιου του εργοδότη είτε των οργάνων του (υπαλλήλων κ.λπ.). Αν το ατύχημα οφείλεται αποκλειστικά στον παθόντα εργαζόμενο, τότε δεν γεννιέται αξίωση για χρηματική ικανοποίηση. Αν ο εργαζόμενος δεν είναι αποκλειστικά υπαίτιος αλλά μόνο κατά ένα μέρος (συνυπαίτιος), τότε δικαιούται (ή δικαιούται η οικογένειά του σε περίπτωση θανάτου του) χαμηλότερο ποσό για χρηματική ικανοποίηση.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο ποσό για κάθε βλάβη. Ο νόμος λέει ότι η χρηματική ικανοποίηση πρέπει να είναι «εύλογη». Αυτό σημαίνει ότι καθορίζεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, με συνεκτίμηση διαφόρων στοιχείων, όπως οι συνθήκες του ατυχήματος, η έκταση της βλάβης και οι συνέπειές της και η οικονομική κατάσταση των μερών.
Προσοχή: Συχνά οι εργοδότες που εμπλέκονται σε εργατικό ατύχημα, προκειμένου να αποφύγουν δυσμενείς συνέπειες και κυρώσεις σε βάρος τους, ασκούν πίεση στον παθόντα εργαζόμενο ώστε να μην δηλωθεί το ατύχημα στις Αρχές. Μην υποκύπτετε σε τέτοιες πιέσεις και μην κάνετε καμία συμφωνία με τον εργοδότη, σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, προτού ζητήσετε νομική συμβουλή.
Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον εργοδότη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αντίστοιχο δικαίωμα έχει και η οικογένεια του εργαζόμενου, σε περίπτωση θανάτου του, μπορούν, δηλαδή να ζητήσουν οι συγγενείς χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης.
Προϋπόθεση για τη διεκδίκηση χρηματικής ικανοποίησης είναι να υπάρχει πταίσμα είτε του ίδιου του εργοδότη είτε των οργάνων του (υπαλλήλων κ.λπ.). Αν το ατύχημα οφείλεται αποκλειστικά στον παθόντα εργαζόμενο, τότε δεν γεννιέται αξίωση για χρηματική ικανοποίηση. Αν ο εργαζόμενος δεν είναι αποκλειστικά υπαίτιος αλλά μόνο κατά ένα μέρος (συνυπαίτιος), τότε δικαιούται (ή δικαιούται η οικογένειά του σε περίπτωση θανάτου του) χαμηλότερο ποσό για χρηματική ικανοποίηση.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο ποσό για κάθε βλάβη. Ο νόμος λέει ότι η χρηματική ικανοποίηση πρέπει να είναι «εύλογη». Αυτό σημαίνει ότι καθορίζεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, με συνεκτίμηση διαφόρων στοιχείων, όπως οι συνθήκες του ατυχήματος, η έκταση της βλάβης και οι συνέπειές της και η οικονομική κατάσταση των μερών.
Προσοχή: Συχνά οι εργοδότες που εμπλέκονται σε εργατικό ατύχημα, προκειμένου να αποφύγουν δυσμενείς συνέπειες και κυρώσεις σε βάρος τους, ασκούν πίεση στον παθόντα εργαζόμενο ώστε να μην δηλωθεί το ατύχημα στις Αρχές. Μην υποκύπτετε σε τέτοιες πιέσεις και μην κάνετε καμία συμφωνία με τον εργοδότη, σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, προτού ζητήσετε νομική συμβουλή.