επίσχεση εργασίαςοφειλή δεδουλευμένωνΜονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών 337/2015

Περίληψη: Δικαίωμα επίσχεσης εργασίας. Όταν ο μισθωτός απέχει από την εργασία του, ύστερα από νόμιμη δήλωση ότι ασκεί το δικαίωμα επίσχεσης, ο εργοδότης δεν έχει δικαίωμα να θεωρήσει λυμένη την σύμβαση εργασίας και εφόσον αποκρούσει την προσφορά των υπηρεσιών του εργαζόμενου, χωρίς να προβαίνει σε νόμιμη καταγγελία της συμβάσεως εργασίας του, ήτοι έγγραφη καταγγελία και καταβολή αποζημίωσης, καθίσταται υπερήμερος. Απορριπτέα η ένσταση του εναγομένου περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος. Το γεγονός ότι η ενάγουσα έχει αναγγείλει τις απαιτήσεις της στον πλειστηριασμό που διενεργείται σε βάρος του εναγόμενου, δεν συνιστά εξασφάλιση των απαιτήσεών της, καθόσον δεν αποδεικνύεται ότι έχει διενεργηθεί ο ανωτέρω πλειστηριασμός και πόσοι δανειστές (εργαζόμενοι) αναμένεται να ικανοποιηθούν προνομιακά από το πλειστηρίασμα, ώστε να είναι σε θέση το Δικαστήριο να κρίνει αν θα εξοφληθεί η απαίτηση της ενάγουσας. Δέχεται την αγωγή. Επιδικάζει στην εργαζόμενη το συνολικό ποσό των 16.205,45 Ευρώ.

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Αριθμός Απόφασης

337/2015

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Αποτελούμενο από το Δικαστή Γεώργιο Γρίβα, Πρόεδρο Πρωτοδικών, τον οποία όρισε ο Πρόεδρος της Τριμελούς Διοίκησης του Πρωτοδικείου και τον Γραμματέα Νικόλαο Μόσσορα.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 5/12/2014 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Της ενάγουσας: ……………., κατοίκου ………………………, η οποία στο Δικαστήριο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Βλαχόπουλο.

Του εναγόμενου: Κοινωφελούς Ιδρύματος με την επωνυμία “………………….”, που εδρεύει ………………….. και εκπροσωπείται νόμιμα, το οποίο εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του Γεωργία- Ευτυχία Μπαλιτσάρη.

Η ενάγουσα ζητεί να γίνει δεκτή η από 22-4-2014 αγωγή της, που κατατέθηκε στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου με γενικό αριθμό κατάθεσης ………/2014 και αριθμό καταθέσεως δικογράφου ……../2014, προσδιορίστηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας και γράφτηκε στο πινάκιο.

Κατά τη συζήτηση της υποθέσεως οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, αφού ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους, ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά της δίκης και στις προτάσεις που κατέθεσαν.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Κατά την σαφή ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 325 και 329 ΑΚ, που εφαρμόζεται και στις σχέσεις εργοδότη και εργαζόμενου στα πλαίσια εργασιακής συμβάσεως (άρθρα 648 επ. ΑΚ), ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα επίσχεσης της εργασίας του για την εξασφάλιση ληξιπρόθεσμης αξίωσής του κατά του εργοδότη, που απορρέει από την εργασία του, την οποία έχει ήδη προσφέρει και εκτελέσει. Με την άσκηση του δικαιώματος για επίσχεση της εργασίας του, ο εργαζόμενος αρνείται την παροχή της εργασίας του μέχρις ότου ο εργοδότης εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από την εργασιακή σύμβαση και τον νόμο. Τέτοιες εργοδοτικές υποχρεώσεις είναι, κατά κανόνα, εκείνες που σχετίζονται με την καταβολή οφειλόμενων αποδοχών του εργαζόμενου. Μπορεί όμως ο εργαζόμενος να ασκήσει το συγκεκριμένο δικαίωμά του για την εξασφάλιση και άλλων αξιώσεών του από την εργασιακή σύμβαση και τον νόμο. Το δικαίωμα επισχέσεως ασκείται κατ’ αρχήν άτυπα. Για να είναι όμως η σχετική περί επίσχεσης εργασίας δήλωση πλήρης και να επιφέρει τα έννομα αποτελέσματά της, πρέπει να είναι σαφής, αναφορικά με την βούληση του εργαζόμενου να ασκήσει το δικαίωμα επίσχεσης, να συναρτάται ρητά με ληξιπρόθεσμη υποχρέωση του υπερήμερου εργοδότη, στην εκπλήρωση της οποίας αποσκοπεί και να απορρέει από έγκυρη εργασιακή σύμβαση. Απλή άρνηση εργασίας χωρίς να συνοδεύεται από την εν λόγω ρητή δήλωση, όχι μόνο δεν επιφέρει τα έννομα αποτελέσματα της επίσχεσης, αλλά αντιθέτως είναι δυνατόν να εκληφθεί ως καταγγελία της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του εργαζόμενου. Από την στιγμή δε που ο εργαζόμενος θα εκφράσει προς τον εργοδότη την βούλησή του για άσκηση του δικαιώματος επισχέσεως, ο τελευταίος καθίσταται υπερήμερος με όλες τις μετέπειτα σε βάρος του συνέπειες, η οποία παύει είτε με την καταβολή των οφειλόμενων ή την εκπλήρωση του ουσιώδους όρου της συμβάσεως, είτε ύστερα από συμφωνία με τον εργαζόμενο. Το δικαίωμα επισχέσεως μπορεί να ασκηθεί έναντι κάθε εργοδότη, όμως αυτό υπόκειται, όπως κάθε δικαίωμα, στους περιορισμούς του άρθρου 281 ΑΚ. Καταχρηστικά ασκείται το δικαίωμα επισχέσεως όταν προβάλλεται έναντι αξιόπιστου και αξιόχρεου εργοδότη και επιδιώκει την ικανοποίηση αμφισβητούμενης εργασιακής απαίτησης. Σε κάθε περίπτωση πάντως το αξιόλογο της καθυστέρησης πληρωμής αποδοχών ή το δικαιολογημένο αυτής κρίνεται τελικά από το δικαστήριο της ουσίας και συναρτάται προς τις ατομικές, οικογενειακές και οικονομικές ανάγκες του εργαζόμενου, σε σχέση προς το ύψος του καθυστερούμενου ποσού αποδοχών του και τους λόγους της καθυστέρησης πληρωμής τους. Συνεκτιμάται επίσης το μέγεθος της ζημίας που υφίσταται ο εργοδότης από την άσκηση του πιο πάνω εργασιακού δικαιώματος καθώς και ο χρόνος που αυτό ασκείται. Περαιτέρω, όταν ο μισθωτός απέχει από την εργασία του, ύστερα από νόμιμη δήλωση ότι ασκεί το δικαίωμα επίσχεσης, ο εργοδότης δεν έχει δικαίωμα να θεωρήσει λυμένη την σύμβαση εργασίας και εφόσον αποκρούσει την προσφορά των υπηρεσιών του εργαζόμενου, χωρίς να προβαίνει σε νόμιμη καταγγελία της συμβάσεως εργασίας του, ήτοι έγγραφη καταγγελία και καταβολή αποζημίωσης, καθίσταται υπερήμερος (ΕφΑΘ 5940/2012, ΕλλΔνη 54. 758-759).

Στην προκειμένη περίπτωση, η ενάγουσα ζητεί με την υπό κρίση αγωγή, περιορίζοντας παραδεκτά το αίτημά της με τις προτάσεις της (άρθρο 223 ΚΠολΔ), να υποχρεωθεί το εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των 16.205,45 ευρώ, με τον νόμιμο τόκο από την ημερομηνία κατά την οποία κάθε επιμέρους κονδύλιο κατέστη απαιτητό, άλλως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την εξόφληση. Το ποσό αυτό, όπως κάθε μερικότερο κονδύλιο προσδιορίζεται αναλυτικά στην αγωγή, αποτελεί το σύνολο των αξιώσεων που έχει αυτή (ενάγουσα) κατά του εναγόμενου, οι οποίες (αξιώσεις) προέρχονται από την μεταξύ τους σύμβαση εξαρτημένης εργασίας που καταρτίστηκε στην Αθήνα στις 5/12/2002, άλλως κατά τις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Ζητεί επίσης να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να καταδικαστεί το εναγόμενο στη δικαστική της δαπάνη.

Η αγωγή αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρα 7, 9, 10, 14&2, 16&2, 25&2, 33, 41 ΚΠολΔ), κατά την ειδική διαδικασία των. εργατικών διαφορών (άρθρα 663 επ. ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη. Στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 341, 345, 346, 361, 648, 653, 655, 656 ΑΚ, 907, 908&1 ΚΠολΔ. Περαιτέρω, σε ότι αφορά την επικουρική βάση της αγωγής του αδικαιολόγητου πλουτισμού, πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, καθόσον η ενάγουσα δεν επικαλείται ακυρότητα της εν λόγω σύμβασης, δεδομένου ότι μόνο εάν η σύμβαση εργασίας ήταν άκυρη, θα μπορούσε να ασκήσει αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού, πλην όμως στηρίζει τις αξιώσεις της σε έγκυρη σύμβαση εργασίας (Α.Π. 104/2003, ΝοΒ 51.1631). Πρέπει επομένως η υπό κρίση αγωγή, ως προς το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.

Από την εκτίμηση της ένορκης κατάθεσης του μάρτυρα ………………. που εξετάστηκε ενώπιον του ακροατηρίου του Δικαστηρίου τούτου και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά, των μετ’ επικλήσεως προσκομιζομένων εγγράφων, τις υπ’ αριθμ ……, ………./4-12-2014 ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων ……………. και ………………. ενώπιον του Ειρηνοδίκη Αθηνών Δημητρίου Κοντού, οι οποίες λήφθηκαν ύστερα από προηγούμενη νομότυπη και εμπρόθεσμη κλήτευση του εναγόμενου (βλ. την υπ’ αριθμ ………../6-5-2014 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Κωνσταντίνου Λεράκη), αποδείχτηκαν κατά την κρίση του Δικαστηρίου τούτου τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά:

Δυνάμει συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου που καταρτίστηκε μεταξύ των διαδίκων στην Αθήνα στις 5/12/2002, προσλήφθηκε η ενάγουσα από το εναγόμενο προκειμένου να εργαστεί ως γραμματέας στο γενικό νοσοκομείο “…………….”, που βρίσκεται ………………….., το οποίο (νοσοκομείο) εκμεταλλεύεται το εναγόμενο, αντί μικτών μηνιαίων αποδοχών ανερχομένων στο ποσό των 1.280,06 ευρώ. Ειδικότερα αποδείχτηκε ότι η ενάγουσα εργαζόταν πέντε (5) ημέρες την εβδομάδα και στα καθήκοντά της αναγόταν η γραμματειακή και διοικητική υποστήριξη των κλινικών του ανωτέρω νοσοκομείου, ήτοι η αλληλογραφία, τηλεφωνική εξυπηρέτηση ασθενών, διακίνηση ασθενών της Α’ ουρολογικής κλινικής του εν λόγω νοσοκομείου από το έτος 2002 έως το έτος 2006, της Β’ ορθοπεδικής κλινικής του εν λόγω νοσοκομείου από το έτος 2006 έως το έτος 2010 και της Α’ ορθοπεδικής κλινικής από το έτος 2010 έως την 19/3/2014. Περαιτέρω αποδείχτηκε ότι αν και η ενάγουσα προσέφερε προσηκόντως και με επιμέλεια τις υπηρεσίες της στο ανωτέρω νοσοκομείο, εν τούτοις το εναγόμενο έπαυσε από τον Σεπτέμβριο του έτους 2011 να της καταβάλει συστηματικά τις δεδουλευμένες αποδοχές της, Η ενάγουσα διαμαρτυρήθηκε επανειλημμένα για την καθυστέρηση καταβολής των οφειλόμενων δεδουλευμένων αποδοχών της στον διευθυντή ανθρωπίνων πόρων του εναγόμενου, ………………., πλην όμως, δεδομένου ότι το εναγόμενο δεν κατέβαλε στην ενάγουσα τις οφειλόμενες δεδουλευμένες αποδοχές της, αυτή (ενάγουσα) προέβη σε επίσχεση εργασίας από την 19/3/2014, κατόπιν της από 10/3/2014 εξώδικης δήλωσης, την οποία κοινοποίησε στο εναγόμενο την 11/3/2014 (βλ. την υπ’ αριθμ …………/11-3-2014 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Κωνσταντίνου Λεράκη), ήτοι από την ανωτέρω ημερομηνία (19-3-2014) το εναγόμενο έχει καταστεί υπερήμερο ως προς την καταβολή των αποδοχών της ενάγουσας.

Περαιτέρω, σε ότι αφορά το αιτούμενο κονδύλιο της ενάγουσας περί επιδίκασης σ’ αυτήν ποσού 8.268 ευρώ για οφειλόμενες δεδουλευμένες αποδοχές που αφορούν το χρονικό διάστημα από Σεπτέμβριο του έτους 2013 έως και τον Μάρτιο του έτους 2014, αποδείχτηκε ότι η ενάγουσα δικαιούται να λάβει για την προαναφερθείσα αιτία το ανωτέρω ποσό και ως εκ τούτου το ως άνω αιτούμενο κονδύλιο της ενάγουσας πρέπει να γίνει δεκτό ως ουσιαστικά βάσιμο.

Περαιτέρω, σε ότι αφορά το αιτούμενο κονδύλιο της ενάγουσας περί επιδίκασης σ’ αυτήν ποσού 7.937,45 ευρώ για οφειλόμενους μισθούς υπερημερίας που αφορούν το χρονικό διάστημα από 19/3/2014 έως και 31/12/2014, αποδείχτηκε ότι η ενάγουσα δικαιούται να λάβει για την προαναφερθείσα αιτία το ανωτέρω ποσό, το οποίο δεν αμφισβητείται ειδικότερα από το εναγόμενο, και ως εκ τούτου πρέπει το ως άνω αιτούμενο κονδύλιο της ενάγουσας να γίνει δεκτό ως ουσιαστικά βάσιμο. Περαιτέρω, το εναγόμενο ισχυρίζεται, διά των νομίμως κατατεθεισών προτάσεών του, ότι η υπό κρίση αγωγή πρέπει να απορριφθεί, καθόσον το δικαίωμα επισχέσεως ασκήθηκε εκ μέρους της ενάγουσας καταχρηστικά, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 281 ΑΚ. Πλην όμως, αποδείχτηκε ότι υφίσταται αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων ληξιπρόθεσμων αποδοχών της ενάγουσας, καθόσον οφείλονται δεδουλευμένες αποδοχές από τον Σεπτέμβριο του έτους 2013, το οφειλόμενο ποσό (16.205,45 ευρώ) δεν είναι ασήμαντο, η καθυστέρηση καταβολής των οφειλόμενων ληξιπρόθεσμων αποδοχών δεν προήλθε αιφνιδίως από απρόβλεπτες περιστάσεις, αντιθέτως έλαβε χώρα σταδιακά, όπως συνομολογεί το εναγόμενο διά των νομίμως κατατεθεισών προτάσεών του, πέραν του γεγονότος ότι η επίσχεση εργασίας, στην οποία προέβη η ενάγουσα, δεν δημιουργεί δυσβάστακτη και δυσανάλογη ζημία στο εναγόμενο εργοδότη της, καθόσον δυνάμει των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου που θεσπίστηκαν το έτος 2013 από την πολιτεία εξασφαλίστηκε η συνέχιση της λειτουργίας του εν λόγω νοσοκομείου, περαιτέρω δε, εξασφαλίστηκε η διατήρηση της λειτουργικότητας του εν λόγω νοσοκομείου διά της εξαγοράς των δανειακών συμβάσεων του εναγόμενου από την τράπεζα …………., η οποία ανέλαβε την χρηματοδότηση του εν λόγω νοσοκομείου και την ευθύνη για την συνέχιση της λειτουργίας του νοσοκομείου του εναγόμενου, όπως ρητά συνομολογεί το εναγόμενο διά των νομίμως κατατεθεισών προτάσεών του Εξάλλου, το γεγονός ότι η ενάγουσα έχει αναγγείλει τις απαιτήσεις της στον πλειστηριασμό που διενεργείται σε βάρος του εναγόμενου στις 24/9/2014 (βλ. ιδίως την από 8-10-2014 προσκομιζόμενη αναγγελία της ενάγουσας) δεν συνιστά εξασφάλιση των απαιτήσεων της ενάγουσας, καθόσον δεν αποδεικνύεται ότι έχει διενεργηθεί ο ανωτέρω πλειστηριασμός και πόσοι δανειστές (εργαζόμενοι) αναμένεται να ικανοποιηθούν προνομιακά από το πλειστηρίασμα, ώστε να είναι σε θέση το Δικαστήριο να κρίνει αν θα εξοφληθεί η απαίτηση της ενάγουσας και ως εκ τούτου, πρέπει η ανωτέρω προβληθείσα ένσταση περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επίσχεσης να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη.

Πρέπει επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα, να γίνει δεκτή η υπό κρίση αγωγή ως ουσιαστικά βάσιμη και να υποχρεωθεί το εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των 16.205,45 ευρώ, με τον νόμιμο τόκο από την ημερομηνία κατά την οποία κάθε επιμέρους κονδύλιο κατέστη απαιτητό και μέχρι την εξόφληση.

Σε ότι αφορά το αίτημα της ενάγουσας περί κήρυξης της απόφασης προσωρινά εκτελεστής, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιβράδυνση της εκτέλεσης είναι δυνατόν να επιφέρει σημαντική ζημία στην ενάγουσα και ως εκ τούτου το ως άνω αίτημα της ενάγουσας πρέπει να γίνει δεκτό ως ουσιαστικά βάσιμο, κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο διατακτικό.

Σε ότι αφορά τη δικαστική δαπάνη, πρέπει να επιβληθεί σε βάρος του εναγόμενου, λόγω της ήττας του (άρθρο 176 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

-Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων

-Δέχεται την αγωγή

-Υποχρεώνει το εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των δεκαέξι χιλιάδων διακοσίων πέντε ευρώ και σαράντα πέντε λεπτών (16.205,45 ευρώ), με τον νόμιμο τόκο από την ημερομηνία κατά την οποία κάθε επιμέρους κονδύλιο κατέστη απαιτητό και μέχρι την εξόφληση

-Κηρύσσει την απόφαση προσωρινά εκτελεστή για το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων οκτακοσίων εξήντα (4.860) ευρώ

-Επιβάλλει σε βάρος του εναγόμενου τη δικαστική δαπάνη της ενάγουσας, το ύψος της οποίας ορίζει σε τετρακόσια ογδόντα έξι (486) ευρώ

Κρίθηκε, αποφασίστηκε, δημοσιεύτηκε σε δημόσια συνεδρίαση στην Αθήνα στις 3/2/2015