Για να είναι νόμιμη η απόλυση, σε περίπτωση σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, πρέπει να συνοδεύεται από καταβολή της προβλεπόμενης αποζημίωσης (εφόσον η σύμβαση διήρκεσε πάνω από δώδεκα μήνες) και να γίνεται εγγράφως. Αν δεν τηρηθεί κάποια από τις προϋποθέσεις αυτές, η απόλυση είναι παράνομη και άκυρη.
Αν η απόλυση είναι άκυρη, θεωρείται ότι δεν έγινε ποτέ και ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να λαμβάνει τις αποδοχές του, σαν να μην είχε γίνει η απόλυση, μέχρι ο εργοδότης να τον επαναπασχολήσει ή να τον απολύσει νομίμως. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα, αν θέλει, να ζητήσει εναλλακτικά την αποζημίωση απόλυσης που δεν έλαβε καθώς και πρόσθετη αποζημίωση, που κυμαίνεται μεταξύ των τακτικών αποδοχών 3 μηνών και του διπλάσιου της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης.
Παράνομη είναι η απόλυση και στις εξής περιπτώσεις: α) Όταν οφείλεται σε δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου ή εκδικητικότητα λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, πολιτικών φρονημάτων, θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων, γενεαλογικών καταβολών, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενετήσιου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, ηλικίας, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, αναπηρίας, ή συμμετοχής ή μη σε συνδικαλιστική οργάνωση, β) όταν γίνεται ως αντίδραση σε ενάσκηση νομίμου δικαιώματος του εργαζόμενου, γ) όταν γίνεται ως αντίμετρο σε καταγγελία για τη διασφάλιση τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, δ) όταν οφείλεται στην άσκηση δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, ε) όταν πρόκειται για απόλυση εγκύου και τεκούσας για χρονικό διάστημα 18 μηνών μετά τον τοκετό καθώς και για απόλυση του πατέρα του νεογεννηθέντος τέκνου για χρονικό διάστημα 6 μηνών μετά τον τοκετό, χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος, στ) όταν γίνεται ως αντίδραση στο αίτημα ή τη λήψη οποιασδήποτε άδειας σχετικής με την προστασία της οικογένειας ή ευέλικτης ρύθμισης για λόγους φροντίδας τέκνου, ζ) όταν γίνεται κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής, η) πρόκειται για απόλυση πολύτεκνων, αναπήρων και εν γένει προστατευόμενων προσώπων, που έχουν τοποθετηθεί με ειδικές διατάξεις, όταν δεν έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις του νόμου γι’ αυτήν, θ) όταν πρόκειται για απόλυση στρατευμένων, ι) όταν πρόκειται για μετεκπαιδευομένων εργαζομένων σε τουριστικές επιχειρήσεις, ια) όταν γίνεται κατά παράβαση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων, ιβ) όταν πρόκειται για απόλυση συνδικαλιστικών στελεχών, μελών συμβουλίων εργαζομένων κ.λπ., χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος, ιγ) όταν οφείλεται σε νόμιμη συνδικαλιστική δράση του εργαζομένου, ιδ) όταν γίνεται λόγω μη αποδοχής από τον εργαζόμενο πρότασης του εργοδότη για μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής εργασία, ιε) όταν πρόκειται για απόλυση εργαζομένων που αρνούνται τη διευθέτηση που έχει συμφωνηθεί συλλογικά και η άρνησή τους δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη καθώς και των εργαζομένων που δεν υπέβαλαν αίτημα για διευθέτηση αν και τους ζητήθηκε από τον εργοδότη, ιστ) των τηλεργαζομένων που ασκούν το δικαίωμα αποσύνδεσης.
Παράνομη είναι η απόλυση και στις εξής περιπτώσεις: α) Όταν οφείλεται σε δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου ή εκδικητικότητα λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, πολιτικών φρονημάτων, θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων, γενεαλογικών καταβολών, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενετήσιου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, ηλικίας, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, αναπηρίας, ή συμμετοχής ή μη σε συνδικαλιστική οργάνωση, β) όταν γίνεται ως αντίδραση σε ενάσκηση νομίμου δικαιώματος του εργαζόμενου, γ) όταν γίνεται ως αντίμετρο σε καταγγελία για τη διασφάλιση τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, δ) όταν οφείλεται στην άσκηση δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, ε) όταν πρόκειται για απόλυση εγκύου και τεκούσας για χρονικό διάστημα 18 μηνών μετά τον τοκετό καθώς και για απόλυση του πατέρα του νεογεννηθέντος τέκνου για χρονικό διάστημα 6 μηνών μετά τον τοκετό, χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος, στ) όταν γίνεται ως αντίδραση στο αίτημα ή τη λήψη οποιασδήποτε άδειας σχετικής με την προστασία της οικογένειας ή ευέλικτης ρύθμισης για λόγους φροντίδας τέκνου, ζ) όταν γίνεται κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής, η) πρόκειται για απόλυση πολύτεκνων, αναπήρων και εν γένει προστατευόμενων προσώπων, που έχουν τοποθετηθεί με ειδικές διατάξεις, όταν δεν έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις του νόμου γι’ αυτήν, θ) όταν πρόκειται για απόλυση στρατευμένων, ι) όταν πρόκειται για μετεκπαιδευομένων εργαζομένων σε τουριστικές επιχειρήσεις, ια) όταν γίνεται κατά παράβαση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων, ιβ) όταν πρόκειται για απόλυση συνδικαλιστικών στελεχών, μελών συμβουλίων εργαζομένων κ.λπ., χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος, ιγ) όταν οφείλεται σε νόμιμη συνδικαλιστική δράση του εργαζομένου, ιδ) όταν γίνεται λόγω μη αποδοχής από τον εργαζόμενο πρότασης του εργοδότη για μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής εργασία, ιε) όταν πρόκειται για απόλυση εργαζομένων που αρνούνται τη διευθέτηση που έχει συμφωνηθεί συλλογικά και η άρνησή τους δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη καθώς και των εργαζομένων που δεν υπέβαλαν αίτημα για διευθέτηση αν και τους ζητήθηκε από τον εργοδότη, ιστ) των τηλεργαζομένων που ασκούν το δικαίωμα αποσύνδεσης.
Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να λαμβάνει τις αποδοχές του, σαν να μην είχε γίνει η απόλυση, μέχρι ο εργοδότης να τον επαναπασχολήσει ή να τον απολύσει νομίμως και, εναλλακτικά, το δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση, που κυμαίνεται μεταξύ των τακτικών αποδοχών 3 μηνών και του διπλάσιου της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης. Γενικά, πριν υπογράψουν μια απόλυση, οι εργαζόμενοι πρέπει να αναζητούν νομική συμβουλή γιατί συχνά οι εργοδότες επιχειρούν, με διάφορους τρόπους, να τους στερήσουν δικαιώματα. Μέτρο πρόνοιας είναι η διατύπωση ρητής επιφύλαξης επί του εγγράφου της απόλυσης.
Προσοχή: Για να διεκδικήσει ο εργαζόμενος αξιώσεις από παράνομη απόλυση έχει προθεσμία τριών μηνών.