Τελευταία ενημέρωση: 27 Ιανουαρίου 2023
Γράφει ο Δικηγόρος – εργατολόγος Δημήτρης Βλαχόπουλος | Δικηγορικό γραφείο εργατικού δικαίου Δημήτρης Βλαχόπουλος & συνεργάτες
Ποιες τη δικαιούνται
Η μητέρα που είναι ασφαλισμένη του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ (πλέον ΕΦΚΑ) και εργάζεται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, δικαιούται να λάβει από τη ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ειδική άδεια προστασίας μητρότητας διάρκειας 9 μηνών.
Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας δικαιούνται και οι εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και εκείνες που υιοθετούν τέκνο, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των 8 ετών. Επίσης, την ειδική παροχή δικαιούνται και οι μισθωτοί, καθώς και οι έμμισθοι δικηγόροι του Δημόσιου Τομέα.
Χρόνος λήψης
Χρονικό σημείο έναρξης του εξαμήνου είναι η επομένη της λήξης της αδείας λοχείας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας ή και της κανονικής αδείας, αν δεν επαρκεί ο χρόνος για τη λήψη της μετά την επιστροφή στην εργασία. Την αίτηση για λήψη της άδειας αυτή υποβάλλει η τεκούσα στον Ο.Α.Ε.Δ. εντός αποκλειστικής προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την ανωτέρω λήξη.
Τι καταβάλλει ο ΟΕΑΔ
Κατά τη διάρκεια της ειδικής αυτής άδειας, ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο νόμιμο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία επιδομάτων εορτών και αδείας.
Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες τον μήνα, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από τον Ο.Α.Ε.Δ. ποσό ισούται με το μισό του καθοριζόμενου ανωτέρω.
Ασφάλιση
Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης. Έτσι, ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να αποδίδει στον ασφαλιστικό φορέα τις προβλεπόμενες εισφορές για τον κλάδο σύνταξης, παρακρατώντας την προβλεπόμενη εργατική εισφορά που βαρύνει τον εργαζόμενο μαζί με την εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον Ο.Α.Ε.Δ.
Σχέση με την άδεια φροντίδας τέκνου
Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με την, υπ’ αριθμ. 124/2018, γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο χρόνος της εξάμηνης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας δεν συμψηφίζεται με το διάστημα των 30 μηνών που διαρκεί η άδεια φροντίδας τέκνου, το οποίο παρατείνεται αντίστοιχα.
Διάρκεια της άδειας – η νέα ρύθμιση
Η διάρκεια της άδειας αυτής επεκτάθηκε από τους 6 στους 9 μήνες με τον ν. 4997/2022, από τις 25/11/2022.
Για όσες μητέρες κάνουν ήδη χρήση της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας, υπό το προγενέστερο καθεστώς εξάμηνης διάρκειας, ο χρόνος παρατείνεται μέχρι να συμπληρωθεί το εννεάμηνο του νέου νόμου. Προϋπόθεση είναι να βρίσκεται η ήδη χορηγηθείσα ειδική άδεια σε ισχύ μέχρι και την 25η Νοεμβρίου 2022, ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της νέας νομοθετικής ρύθμισης και να μην έχει λήξει νωρίτερα.
Ειδική άδεια προστασίας μητρότητας και ετήσια άδεια
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 123756/20-12-2022 εγκύκλιο του υπουργείου εργασίας, για τις μητέρες που βρίσκονται ήδη σε ειδική άδεια προστασίας μητρότητας και είτε λόγω αυτής δεν υπάρχει περιθώριο να λάβουν τυχόν υπόλοιπο της ετήσιας άδειάς τους μέχρι τις 31/03/2023 είτε η ετήσια άδειά τους είχε προγραμματιστεί να χορηγηθεί με τη λήξη της εξάμηνης ειδικής άδειας μητρότητας (η οποία, όπως προαναφέρθηκε, παρατείνεται μέχρι τη συμπλήρωση του εννεάμηνου), παρεμβάλλεται ο χρόνος της ετήσιας άδειας και μετά εξακολουθεί ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας.
Μεταβίβαση της άδειας στον πατέρα
Τέλος, παρέχεται εκ του νόμου η δυνατότητα στη μητέρα να μεταβιβάσει έως επτά (7) μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας στον πατέρα, εφόσον ο τελευταίος εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης. Για όσον χρόνο ο πατέρας λαμβάνει την άδεια που του έχει μεταβιβάσει η μητέρα, δικαιούται κι αυτός τις παροχές και τις συνέπειες της ασφαλιστικής κάλυψης.