Τελευταία ενημέρωση: 28 Οκτωβρίου 2024
Γράφει η Δικηγόρος – εργατολόγος Λυδία Παναρίτη | Δικηγορικό γραφείο εργατικού δικαίου Δημήτρης Βλαχόπουλος & συνεργάτες
Συχνός είναι ο προβληματισμός των εργαζομένων σχετικά με τα όρια νομιμότητας της παρακολούθησής τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.
Βασική εργοδοτική υποχρέωση, που απορρέει από τη σύμβαση εργασίας, είναι η προστασία της προσωπικότητας του εργαζομένου, η οποία συμπεριλαμβάνει και την υποχρέωση του εργοδότη για προστασία των προσωπικών δεδομένων του εργαζομένου.
Τι περιλαμβάνει η προστασία των προσωπικών δεδομένων;
Η προστασία των προσωπικών δεδομένων του εργαζομένου εκτείνεται από τη συλλογή τους έως και την επεξεργασία ή τη χρήση πληροφοριών / στοιχείων που αφορούν το πρόσωπό του.
Συνταγματικά, η προστασία των προσωπικών δεδομένων ενός εργαζομένου αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση του δικαιώματος της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης του ατόμου, δηλαδή του δικαιώματος να αποφασίζει για την αποκάλυψη και διάθεση των προσωπικών στοιχείων του, δικαίωμα το οποίο βασίζεται στην προστασία του γενικότερου δικαιώματος της προσωπικότητας. Ιδιαίτερη σημασία για τον εργαζόμενο έχει το γεγονός ότι η προστασία της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης δεν είναι απόλυτη, αντιθέτως περιορίζεται σε έναν βαθμό από τα συμφέροντα του εργοδότη.
Πότε είναι επιτρεπτή η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων του εργαζομένου κατά την εργασία του;
Σύμφωνα με τον ν. 2472/1997, είναι επιτρεπτή η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων του εργαζομένου, στις εξής περιπτώσεις:
Α. Όταν ο εργαζόμενος έχει δώσει προηγουμένως τη συγκατάθεσή του για την επεξεργασία των δεδομένων του, η οποία σημαίνει προηγούμενη ενημέρωση του εργαζομένου για τον σκοπό της επεξεργασίας των δεδομένων του και επιπλέον ρητή και σαφή δήλωσή του ότι ο ίδιος συγκατατίθεται στην επεξεργασία (άρθρο 2 ν. 2472/1997).
Β. Ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση του εργαζομένου, όταν η επεξεργασία είναι αναγκαία για την εκτέλεση σύμβασης, στην οποία συμβαλλόμενο μέρος είναι το υποκείμενο δεδομένων ή όταν πρόκειται να ικανοποιηθεί έννομο συμφέρον υπέρτερου συμφέροντος του υποκειμένου των δεδομένων.
Ακόμη και στις παραπάνω περιπτώσεις, όπου η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων είναι επιτρεπτή, αυτή και πάλι πρέπει να κινείται εντός ενός πλαισίου νομιμότητας, το οποίο εγγυάται τη μικρότερη δυνατή επέμβαση στην προσωπική σφαίρα του εργαζομένου. Ειδικότερα, η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θα πρέπει να γίνεται τηρουμένων των εξής αρχών: α) της αρχής της αναλογικότητας, που σημαίνει ότι η επεξεργασία θα πρέπει να αποτελεί πρόσφορο και ταυτόχρονα το λιγότερο επαχθές μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, β) της αρχής του σκοπού, δηλαδή η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θα πρέπει να υπαγορεύεται από έναν σαφή, καθορισμένο και νόμιμο σκοπό και τέλος γ) της αρχής της ακρίβειας σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Με τον ν. 2472/1997 προβλέφθηκε η σύσταση Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία είναι επιφορτισμένη α) με την εποπτεία εφαρμογής του νόμου (2472/1997) και άλλων ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και β) με την έκδοση οδηγιών για την εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Περιπτώσεις ανεπίτρεπτης παρακολούθησης εργαζομένου στον χώρο εργασίας:
Α. Η παρακολούθηση της χρήσης από τον εργαζόμενο του διαδικτύου ή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και η καταγραφή των διαδικτυακών τόπων που επισκέπτεται.
Β. Η παρακολούθηση τηλεφωνημάτων. Στην περίπτωση αυτή, η συνακρόασή τους και η καταγραφή του περιεχομένου τους δεν είναι νόμιμη, ανεξαρτήτως του αν γίνεται φανερά ή κρυφά και αν έχει προσωπικό ή υπηρεσιακό χαρακτήρα. Η χρήση των υπηρεσιακών τηλεφωνικών συσκευών δεν συνεπάγεται συγκατάθεση του εργαζομένου στην επεξεργασία των δεδομένων του.
Γ. Η λήψη εικόνας προσώπων από κάμερα κλειστού κυκλώματος. Η παρακολούθηση και ο έλεγχος της απόδοσης και της συμπεριφοράς των εργαζομένων μέσω κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης συνιστά ανεπίτρεπτη επέμβαση στην προσωπικότητα του εργαζομένου και ως εκ τούτου μη νόμιμη πράξη. Διαφορετική είναι η περίπτωση, στην οποία η τοποθέτηση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης αποσκοπεί στην πρόληψη και καταστολή εγκληματικών ενεργειών.