Τελευταία ενημέρωση: 18 Ιουλίου 2022
Γράφει η Δικηγόρος – εργατολόγος Μαλβίνα Προύντζου | Δικηγορικό γραφείο εργατικού δικαίου Δημήτρης Βλαχόπουλος & συνεργάτες
Στη σκιά του μεγάλου αριθμού εργατικών ατυχημάτων (αρκετών θανατηφόρων) δικυκλιστών διανομέων στον κλάδο του επισιτισμού και υπό τη συνεχή πίεση των εργαζόμενων στον κλάδο αυτόν, ψηφίστηκε ο ν. 4611/2019, ο οποίος ρύθμισε για πρώτη φορά τις υποχρεώσεις των εργοδοτών έναντι των εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσυκλέτα, προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγεία τους. Ειδικότερα, με το άρθρο 56 του νόμου αυτού θεσπίσθηκε, μεταξύ άλλων, η υποχρέωση του εργοδότη για εφοδιασμό του εργαζόμενου με τον κατάλληλο εξοπλισμό προστασίας (προστατευτικό κράνος, ειδικό πανωφόρι για μοτοσυκλετιστές, αδιάβροχη προστασία, γάντια και ανακλαστικό γιλέκο) είτε πρόκειται για δίκυκλο ιδιοκτησίας (ή νομής ή κατοχής) του εργαζόμενου είτε του εργοδότη, ενώ ορίζεται ότι τα έξοδα για τον εξοπλισμό αυτόν επιβαρύνουν εξ ολοκλήρου τον εργοδότη. Τέλος, προβλέφθηκε, στην περίπτωση που το δίκυκλο είναι ιδιοκτησίας (ή νομής ή κατοχής) του εργαζόμενου, ότι ο εργοδότης καταβάλλει πρόσθετη μηνιαία αποζημίωση χρήσης και συντήρησης του οχήματος που ισούται τουλάχιστον με το 15% του νόμιμου κατώτατου μηνιαίου μισθού ή της αναλογίας σε περίπτωση μερικής απασχόλησης.
Η επέκταση της ρύθμισης στους διανομείς που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες
Στις διατάξεις αυτές ήρθαν να προστεθούν οι διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 4808/2021. Έτσι πλέον προβλέπεται η αναλογική εφαρμογή του άρθρου 56 του ν. 4611/2019 και στην περίπτωση των εργαζόμενων διανομέων / μεταφορέων προϊόντων με σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών / έργου, οι οποίοι συνεργάζονται με ψηφιακές πλατφόρμες (τυπική περίπτωση οι ψηφιακές πλατφόρμες για παραγγελία έτοιμου φαγητού) και ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι επιτρέπεται να συμφωνείται, αντί για την παροχή προστατευτικού κράνους, να αποδίδεται η αξία του με προσαύξηση συγκεκριμένου ποσού επί συγκεκριμένου αριθμού διανομών ή μεταφορών.
Η υπουργική απόφαση, δυνάμει της οποίας ενεργοποιούνται οι προβλέψεις του νόμου 4808/2021.
Προς εξειδίκευση των διατάξεων του άρθρου 71, εκδόθηκε απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία προβλέπει ότι:
α) H ψηφιακή πλατφόρμα υποχρεούται να παρέχει προς τον διανομέα – πάροχο υπηρεσιών το προστατευτικό κράνος που είναι απαραίτητο για την εργασία του. Εναλλακτικά, αν ο διανομέας συμφωνεί να κάνει χρήση δικού του προστατευτικού κράνους, η ψηφιακή πλατφόρμα (αφού διαπιστώσει ότι διαθέτει κατάλληλο κράνος), υποχρεούται να του αποδώσει ποσό ύψους 120 ευρώ. Το ποσό αυτό αποδίδεται τμηματικά σε 12 μηνιαίες δόσεις, δεν υπόκειται σε κρατήσεις ασφαλιστικών εισφορών, αποτυπώνεται διακριτά στα παραστατικά αμοιβής και εξόφλησης και καταβάλλεται στον ίδιο τραπεζικό λογαριασμό όπως και η αμοιβή του δικαιούχου.
Παραμένει ως έχει η υποχρέωση της ψηφιακής πλατφόρμας, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, να παρέχει πανωφόρι κατάλληλο για την προστασία του αναβάτη του μοτοποδηλάτου ή της μοτοσυκλέτας, αδιάβροχη προστασία, γάντια και ανακλαστικό γιλέκο.
β) Όταν οι πάροχοι υπηρεσιών χρησιμοποιούν δικό τους όχημα (μοτοσικλέτα, μοτοποδήλατο κλπ.), οι ψηφιακές πλατφόρμες τους αποδίδουν ανά μήνα πρόσθετη αποζημίωση για τη χρήση και συντήρηση του οχήματος. Η αποζημίωση αυτή ανέρχεται σε 15% επί του νομοθετημένου κατώτατου μισθού, εφόσον ο διανομέας πραγματοποιήσει τουλάχιστον 300 διανομές ή μεταφορές εντός του ίδιου μήνα και για την ίδια ψηφιακή πλατφόρμα. Αν οι διανομές είναι λιγότερες, τότε η πρόσθετη αποζημίωση μειώνεται αναλογικά.
Ομοίως η πρόσθετη αποζημίωση χρήσης και συντήρησης του οχήματος δεν υπόκειται σε κρατήσεις ασφαλιστικών εισφορών, αποτυπώνεται διακριτά στα παραστατικά αμοιβής και εξόφλησης, καταβάλλεται στον ίδιο τραπεζικό λογαριασμό όπως και η αμοιβή του δικαιούχου και δεν περιλαμβάνει τα έξοδα κίνησης του οχήματος.
Η ρυθμίσεις αυτές έχουν προφανώς θετικό πρόσημα, αφού μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία της υγείας και της ζωής των διανομέων. Για να είναι όμως ουσιαστική η προστασία, είναι απαραίτητο τα αρμόδια όργανα (Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων του Σ.ΕΠ.Ε.) να ασκούν τον ενδεδειγμένο έλεγχο στους εργοδότες και σε όσους εξ αυτών, παραβαίνουν τον νόμο, να επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις.
Διαβάστε ολόκληρη την υπουργική απόφαση εδώ.